តំណាងគណបក្សនយោបាយ សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា យល់ឃើញស្របគ្នាពីភាពប្រសើរឡើងនៃដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នៅថ្ងៃឃោសនា រហូតដល់ថ្ងៃប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការ។ ក៏ប៉ុន្តែពួកគេមានគំនិតផ្ទុយគ្នានៅពេលជជែកពីតួនាទីរបស់សង្គមស៊ីវិល ពិសេសពីបន្ទប់ស្ថានការណ៍ក្នុងការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត។
ជាងមួយសប្ដាហ៍ក្រោយពេលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានប្រកាសលទ្ធផលបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ផ្លូវការ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលជាស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល នៅថ្ងៃទី៦ កក្កដា លើកយកប្រធានបទលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះមកពិភាក្សា។
វាគ្មិនយល់ស្របថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ជាដំណើរការមួយអាចយកជាគំរូបានសម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ។
ភាពជាគំរូនោះមានដូចជា ភាពជឿជាក់លើបញ្ជីបោះឆ្នោតថ្មីដែលកាត់បន្ថយឈ្មោះស្ទួន អត្រាប្រជាពលរដ្ឋបានចេញទៅឆ្នោតមានជាង ៩០ភាគរយ គ្មានអំពើហិង្សាធ្ងន់ធ្ងរក្នុងរយៈពេលធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនា និងថ្ងៃបោះឆ្នោត និងការប្រកាសទទួលយកលទ្ធផលឆ្នោតពីភាគីគណបក្សនយោបាយ។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សារបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ឈឹម ផលវរុណ តំណាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្លែងថា ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ជាការប្រកួតប្រជែងស្វិតស្វាញមួយ ហើយទំហំនៃការឃោសនា និងគោលនយោបាយប្រកួតប្រជែងមានទ្រង់ទ្រាយប្រហែលទៅនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ។
ចំណែកតំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច លោក ផន ចន្តា លើកឡើងថា ក្រៅពីភាពល្អប្រសើរនៃការរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ លោកនៅមន្ទិលពីការដែល គ.ជ.ប កោះហៅតំណាងគណបក្សនយោបាយទៅប្រជុំ ពិសេសនៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃការធ្វើយុទ្ធនាការ និងថ្ងៃបោះឆ្នោត គឺរៀបចំឡើងមុនពេលការធ្វើកិច្ចការទាំងនេះមិនទាន់ចប់ ដូចជាកោះហៅប្រជុំនៅម៉ោង ៤រសៀល ខណៈការឃោសនាបិទបញ្ចប់នៅម៉ោង ១០យប់។
សម្រាប់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន វិញ លោក សាម ស៊ុនឌឿន ឲ្យតម្លៃទៅលើការងាររបស់ គ.ជ.ប ថាធ្វើការបានល្អ ហើយថាបន្ទប់ស្ថានការណ៍ដែលជាក្រុមការងារបណ្ដោះអាសន្នរបស់សង្គមស៊ីវិល បានជួយសម្រួលបន្ទុកការងាររបស់ គ.ជ.ប បានច្រើន ពិសេសផ្តល់ព័ត៌មានថ្មីៗស្ដីពីការបោះឆ្នោតបានលឿនដល់អ្នកបោះឆ្នោត៖ «បន្ទប់ស្ថានការណ៍បានជួយច្រើន មិនលម្អៀងទេ។ ចប់ការបោះឆ្នោត គឺចប់។ លើកទឹកចិត្តឲ្យមានក្រុមនេះទៀត ដើម្បីធានាពីភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៃការបោះឆ្នោត»។
ពេលជជែកពីបន្ទប់ស្ថានការណ៍នេះ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចោទបន្ទប់ស្ថានការណ៍ថាខុសច្បាប់ ដែលមិនបានសុំច្បាប់ចុះបញ្ជីនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ គឺដូចអ្វីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់លើកកន្លងទៅ៖ «ប្រទេសមានច្បាប់ គេបង្កើតច្បាប់ដើម្បីគ្រប់គ្រងសង្គម។ បើចង់បង្កើតក្រុមការងារសង្គមស៊ីវិល ត្រូវសុំច្បាប់ក្រសួង។ ត្រូវតែគោរពច្បាប់»។
តំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច លោក ផន ចន្តា ក៏បានប្រកាសគាំទ្រសេចក្តីណែនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលឲ្យពិនិត្យមើលភាពស្របច្បាប់របស់បន្ទប់ស្ថានការណ៍។
ក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី៤ កក្កដា បានសម្រេចបិទបន្ទប់ស្ថានការណ៍ ដោយចោទថាបានបំពានមាត្រា២៤ នៃច្បាប់ស្ដីពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលដ៏ចម្រូងចម្រាស និងដែលរងការរិះគន់ខ្លាំង ថាជាការព្យាយាមបំបិទសំឡេងរិះគន់រដ្ឋាភិបាល។
លោក ឈឹម ផលវរុណ នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សង្ស័យពីគោលបំណងនៃការបង្កើតបន្ទប់ស្ថានការណ៍៖ «...បង្កើតមកមានបំណងអ្វី? ... ហេតុអ្វីមិនចុះឈ្មោះ?...»។
អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ក៏បានចោទជាសំណួរក្នុងនាមជាអ្នកចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នេះដែរ។ លោកសួរថា តើបន្ទប់ស្ថានការណ៍ចង់ប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលជាមួយ គ.ជ.ប ឬយ៉ាងណា? ហើយលោកស្នើឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការរួមគ្នាជាមួយរដ្ឋាភិបាល។
លទ្ធផលការស្រាវជ្រាវ និងការវាយតម្លៃរបស់បន្ទប់ស្ថានការណ៍ បានបង្ហាញថា បើទោះបីជាស្ថានភាពឃោសនា និងបោះឆ្នោតមានភាពល្អប្រសើរជាងលើកមុនៗ ក៏ប៉ុន្តែដំណាក់កាលមុនការបោះឆ្នោត និងនៅថ្ងៃហាមឃាត់ (ថ្ងៃស) នៅតែមានការគំរាមកំហែង និងការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងខ្វះភាពយុត្តិធម៌។
តំណាងអង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) ដែលជាអតីតសមាជិកនៃបន្ទប់ស្ថានការណ៍ លោក យឿង សុធារ៉ា ហៅការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧ ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយវាមានភាពល្អប្រសើរជាងពេលណាៗទាំងអស់ បើប្រៀបធៀបការបោះឆ្នោតដែលរៀបចំដោយកម្ពុជា ផ្ទាល់។
លោក សុធារ៉ា បានលើកយកមាត្រា២១ នៃច្បាប់ស្ដីពីអង្គការសមាគមដែលបានបើកសិទ្ធិឲ្យសង្គមស៊ីវិល ស្វែងរកដៃគូធ្វើកិច្ចការងារសង្គម ហើយលោកថា បន្ទប់ស្ថានការណ៍គឺជាក្រុមការងារបណ្ដោះអាសន្ន ហើយក៏បានជជែកជាមួយ គ.ជ.ប អំពីការបង្កើតក្រុមការងារនេះហើយដែរ៖ «គ្មានបំណងទុច្ចរិតទេ។ ការស្រាវជ្រាវ និងវាយតម្លៃផ្អែកលើវិធីសាស្ត្រត្រឹមត្រូវ»។
ជាបទពិសោធន៍សម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ វាគ្មិនពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លោក សាម ស៊ុនឌឿន លើកឡើងថា គ.ជ.ប ត្រូវពិនិត្យមើលការប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋ ទាំងសម្ភារៈ និងម៉ោងធ្វើការមកឃោសនា ហើយម្ចាស់ស្ថានីយទូរទស្សន៍គួរបញ្ចុះថ្លៃជួលម៉ោងផ្សាយ ដើម្បីឲ្យគណបក្សតូចៗមានលទ្ធភាពជួលស្មើគ្នា។ លោកបន្ថែមថា គណបក្សនយោបាយដែលជាប់ឆ្នោតគួរខិតខំធ្វើការងារដើម្បីបម្រើប្រជាជន ហើយគណបក្សដែលមិនជាប់ឆ្នោត គួរដើរតួនាទីជាអ្នកឃ្លាំមើលជំរុញឲ្យគណបក្សនយោបាយជាប់ឆ្នោតធ្វើការឲ្យល្អ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
From ព័ត៌មានថ្មីៗ | RFA
via_IFTTT
0 Comments