ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកថា ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៣ នៅតែអាក្រក់ដូចឆ្នាំកន្លងទៅ ខណៈសហរដ្ឋអាមេរិកអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការទទួលខុសត្រូវចំពោះយុត្តិធម៌សម្រាប់មនុស្សគ្រប់រូប។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានតាមរយៈការស្ដារ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី២២ មេសា បានចេញរបាយការណ៍ ឆ្នាំ ២០២៣ ស្ដីពីការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានរកឃើញពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សសំខាន់ៗ រួមមាន ការធ្វើទារុណកម្ម ឬអំពើឃោរឃៅ អមនុស្សធម៌ ការព្យាបាទ ឬការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងពេលកន្លងមកនេះ។
របាយការណ៍អះអាងថា មានករណីដកហូតជីវិតមនុស្សតាមទំនើងចិត្ត និងការសម្លាប់ដោយសារហេតុផលនយោបាយ ឬដោយ ខុសច្បាប់ ឬដោយចេតនានយោបាយ និងការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំជាដើម។ ជាក់ស្ដែងរដ្ឋាភិបាលនៅតែមិនទាន់បង្ហាញពីលទ្ធផលស៊ើបអង្កេតទៅលើសកម្មជននយោបាយថៃ លោក វ៉ាន់ ឆាឡឺម សាតស័ក្តិសិទ្ធ (Wanchalearm Satsaksit) ដែលត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខចាប់ពង្រាត់ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០ មក។
របាយការណ៍ដដែលថា ការធ្វើទារុណកម្ម ការប្រព្រឹត្តឃោរឃៅ អមនុស្សធម៌ ឬការបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងការធ្វើបាប ដែលពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ត្រូវបានរកឃើញក្នុងឆ្នាំមុន។ ជាក់ស្ដែងមានករណីចំនួនបួនត្រូវបានកត់ត្រាអំពីការធ្វើទារុណកម្មចាប់ពីខែមករាដល់ខែមិថុនា ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសមាជិកនៃក្រុមនយោបាយបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស។ បន្ថែមពីនេះ សមាជិកនៃអ្នកទោសក្នុងពន្ធនាគារ ជាពិសេស សកម្មជនបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្យ ត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មនៅក្នុងពន្ធនាគារ។
របាយការណ៍ដដែលឱ្យដឹងទៀតថា លក្ខខណ្ឌរស់នៅរបស់អ្នកជាប់ឃុំឃាំងក្នុងពន្ធនាគារ នៅតែអាក្រក់ដដែល ដោយសារតែដោយសារភាពចង្អៀតណែន ការរំលោភបំពានលើរាងកាយ កង្វះអនាម័យ អាហារមិនគ្រប់គ្រាន់ កង្វះទឹកស្អាត និងអំពើពុករលួយដែលកំពុងកើតឡើង ហើយគិតត្រឹមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ មានអ្នកទោសច្រើនជាង ៤ម៉ឺន (៤៥.000) នាក់រស់នៅក្នុងពន្ធនាគារ ២៨កន្លែង ដែលអាចមានសមត្ថភាពផ្ទុកអ្នកទោសត្រឹមតែជាង ១ម៉ឺន (១១.០០០) នាក់ប៉ុណ្ណោះ ។
ចំណែកករណីចាប់ខ្លួន ឬការឃុំខ្លួនតាមទំនើងចិត្ត ដែលធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបានកត់ត្រាដោយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយថា មានករណីចាប់ខ្លួនតាមទំនើងចិត្តចំនួន ៤០ លើសកម្មជននយោបាយចំនួន ២៨នាក់ មនុស្សចំនួន ១១ ដែលត្រូវបានដកហូតដីធ្លី និងសមាជិកសហជីពម្នាក់។ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកមួយទៀត បានកត់ត្រាការចាប់ខ្លួនខុសច្បាប់ចំនួន ២នាក់ និងការឃុំខ្លួនខុសច្បាប់ ៥នាក់។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សបានប៉ាន់ប្រមាណថា ចំនួនពិតប្រាកដនៃការចាប់ខ្លួន និងការឃុំខ្លួនដោយបំពានគឺមានច្រើនជាងនេះ ប៉ុន្តែដោយសារតែការភ័យខ្លាចនៃការសងសឹកទៅលើជនរងគ្រោះ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ ទើបមិនការរាយការណ៍ករណីបន្ថែមទៀត។
របាយការណ៍ដដែលថា ពលរដ្ឋមិនអាចទទួលបានការជំនុំជម្រះក្ដីជាសាធារណៈដោយយុត្តិធម៌នោះទេ គឺដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលជាទូទៅមិនបានគោរពឯករាជភាពរបស់តុលាការ និងមានភាពលម្អៀង។ ការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការ ជារឿយៗ ស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយ។ ចាប់ពីមន្ត្រីតុលាការរហូតដល់ប្រធានតុលាការកំពូល គឺជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងកាន់អំណាច។ អ្នកសង្កេតការណ៍វាយតម្លៃថា មានតែបុគ្គលដែលមានទំនាក់ទំនងខ្លាំងជាមួយគណបក្សប្រជាជន ឬទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ដែលបានទទួលការតែងតាំងជាមន្ត្រីតុលាការ។ អំពើពុករលួយក្នុងចំណោមចៅក្រម ព្រះរាជអាជ្ញា និងមន្ត្រីតុលាការបានរីករាលដាល។ ស្ថាប័នតុលាការគ្មានប្រសិទ្ធភាព និងមិនអាចធានាបាននូវដំណើរការត្រឹមត្រូវ ឬការកាត់ក្ដីដោយយុត្តិធម៌។ ករណីខ្លះត្រូវបានកំណត់ លទ្ធផលជាមុន ជាពិសេសករណីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានរំលាយដោយរដ្ឋាភិបាលកាលឆ្នាំ ២០១៧។
ចំណែកការសងសឹកដោយហេតុផលនយោបាយប្រឆាំង និងអ្នកនៅក្រៅប្រទេស ក៏កើតមានជាហូរហែផងដែរ ក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន និងកូនប្រុសច្បងរបស់លោកគឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅនេះ។ ករណីទាំងនេះ រួមមាន ការសម្លាប់ ការចាប់ពង្រត់ ការបង្ខំឱ្យត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ឬអំពើហិង្សា ឬការគំរាមកំហែង ទៅលើសកម្មជននយោបាយ និងអ្នកមិនគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល ដែលរស់នៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេស ប្រទេសថៃជាដើម។
ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានរឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីបង្ក្រាបអ្នករិះគន់ ជាពិសេស បទញុះញង់ បទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ និងបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាដើម។ រដ្ឋាភិបាលក៏បានប្រើអំពើហិង្សា និងយាយីដល់អ្នកសារព័ត៌មានផងដែរ និងរួមទាំងការដកអាជ្ញាប័ណ្ណលើវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) ជាដើម។
ចំណែកសេរីភាពក្នុងការចូលរួមក្នុងដំណើរការនយោបាយ គឺមានផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលបានចែង។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានហាមឃាត់គណបក្សភ្លើងទៀនដែលមានពលរដ្ឋគាំទ្ររាប់លាននាក់មិនឱ្យប្រជែងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច និងយ៉ាងហោចណាស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងចំនួន៣៨ នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់អ្នកបោះឆ្នោតដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជាដើម។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ពីអ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក ជុំ សន្ទរី បានទេ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការចេញរបាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកនេះគឺ ដូចជាការលើកឡើងរបស់សង្គមស៊ីវិលកន្លងមក ហើយរដ្ឋាភិបាលគួរឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាន តាមរយៈការស្ដារ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
លោក អំ សំអាត៖ «ការដែលច្រានចោលនៃរបាយការណ៍ ឬអនុសាសន៍របស់គេមួយចំនួនហ្នឹង វាមិនមែនជាការល្អទេ គិតថា កម្ពុជាយើងគួរពិនិត្យនៅចំណុចខ្វះខាតខ្វះចន្លោះ ដែលយើងមិនទាន់បានបំពេញ ហើយយើងធ្វើការកែលំអលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីលើកកម្ពស់ទៅលើសិទ្ធិមនុស្សទៅវាល្អជាជាងការការច្រានចោល និងការបដិសេធចោល ហើយក៏ផលចំណេញរបស់កម្ពុជាផងដែរ»។
ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ក៏បានរកឃើញដែរថា អំពើពុករលួយ និងកង្វះតម្លាភាពក្នុងរដ្ឋាភិបាល កង្វះការសហការរបស់អាជ្ញាធររដ្ឋជាមួយអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិជាដើម ហើយនៅក្នុងករណីមួយចំនួនមានការបំភិតបំភ័យ ដោយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទៅលើអ្នកស៊ើបអង្កេតសិទ្ធិមនុស្ស។ ចំណែកការរើសអើង និងការរំលោភបំពានសង្គមវិញ ដូចជា ការរំលោភសេពសន្ថវៈ អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការបំពានសិទ្ធិលើជនជាតិដើមភាគតិច ការជួញដូរមនុស្ស ការរំលោភបំពានសិទ្ធិកុមារ និងមិនការពារសហជីពជាដើម នៅតែកើតមាន ក្នុងឆ្នាំ២០២៣៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
From ព័ត៌មានថ្មីៗ | RFA
via_IFTTT
0 Comments