បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​អបអរ​លោក ចូ បៃដិន​ និង​សង្ឃឹម​លើ​ការ​ស្តារ​ប្រជាធិបតេយ្យ​កម្ពុជា

គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​បាន​អបអរ​សាទរ​ការបោះឆ្នោត​នៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ដែល​មាន​ពលរដ្ឋ​ចេញ​មក​បោះឆ្នោត​ច្រើន​បំផុត​ក្នុង​រយៈពេល​ជាង​ ១០០ ឆ្នាំ​នេះ ​និង​ក៏​អបអរសាទរ​លោក ​ចូ បៃដិន (Joe Biden) ​និង​លោកស្រី​ ខាម៉ាឡា ហារីស (Kamala Harris) ​ដែលគេ​ព្យាករណ៍​ថា​ជា​ប្រធានាធិបតី​និង​អនុប្រធានាធិបតី​ជាប់ឆ្នោត។​ សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ កាលពី​ថ្ងៃទី៨ ​ខែវិច្ឆិកា​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ ​បាន​បញ្ជាក់ថា៖ «ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ គឺជា​ការជំរុញ​ទឹកចិត្ត​ដល់​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​។ គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​អបអរ​សាទរ​ដោយ​ស្មោះស្ម័គ្រ​ដល់​លោក ចូ បៃដិន ​ប្រធានា​ធិប​តី​ជាប់ឆ្នោត​ និង​លោកស្រី​ខាម៉ាឡា ហារីស អនុប្រធានាធិបតី​ជាប់ឆ្នោត​។ យើងជឿជាក់​ថា​ សាររបស់​អស់​លោក​លោកស្រី​អំពី​សាមគ្គីភាព​ការរួបរួមគ្នា​ និង​ការបើកចំហ ដល់​ពលរដ្ឋ​អាមេរិកាំង​ទាំង​អស់​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​កាន់តែ​ខ្លាំង​ និង​មាន​អំណាច​ជាងមុនទាំងក្នុងស្រុក​និង​នៅ​ក្រៅ​ប្រ​ទេស»។ យោងតាម​លទ្ធផល​ក្រៅផ្លូវការ​ផ្អែកលើ​ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតបាន​ជាង ​៩៦ ភាគរយ​នៅទូទាំង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ត្រូវ​បាន​គេ​ព្យាករណ៍​ថា ​លោក ​ចូ បៃដិន​ ទទួលបាន​ប្រតិភូ​ចំនួន​ ២៧៩ រូប ដែល​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​លោកឈ្នះ​កាន់តំណែង​ប្រធានាធិបតី រីឯលោក​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) ទទួលបាន​ប្រតិភូ​ចំនួន​ ២១៧ រូប។ ប៉ុន្តែ​ក្រុមយុទ្ធនាការ​របស់​លោក​ ត្រាំ ​បាន​ប្តឹងផ្តល់​នៅរដ្ឋ​ដែល​មាន​សំឡេង​ប្រកៀក​ប្រកិត​គ្នា​ ដូចជារដ្ឋផឹនស៊ីលវេនៀ (Pennsylvania) ​ អារីហ្សូណា (Arizona)​ ណេវ៉ាដា (Nevada) ​និង​មីឈីហ្កេន (Michigan)​ ដោយចោទ​ថា​ ការបោះឆ្នោត​មានការគៃ​បន្លំ​ជាច្រើន​ បើទោះបីជា​មិន​បាន​បង្ហាញ​ភស្តុតាង​ជាក់លាក់​ដែល​អ្នកច្បាប់យល់ថា ​នឹងធ្វើ​ឲ្យ​ផ្លាស់ប្តូរ​លទ្ធផលឆ្នោត​ក៏ដោយ។ លោក​ស្រី មូរ សុខហួរ​ អនុប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ បាន​បញ្ជាក់​ថា​ ទោះបី​ជាគណបក្ស​ណា​ឈ្នះឆ្នោត​ ក៏​គណបក្ស​លោកស្រីនៅ​តែ​ចាត់​ទុក​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ជាមិត្ត​ «ដ៏មានសក្តានុពល» ​និង  «ស្មោះ​នឹង​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ» ក្នុង​បុព្វហេតុ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ។ អ្នកស្រី​បន្ថែម​ថា៖​ «តែ​លទ្ធផល​នៃ​ការបោះឆ្នោត​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅឆ្នាំ​ ២០២០ នេះ ​ជាលទ្ធផល​ដែល​ពលរដ្ឋ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ទទួល​យក​ទៅហើយ​។ យើង​ជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ អបអរ​សាទរ​លទ្ធផល​នៃ​ការបោះឆ្នោត​... ពីព្រោះ​យើង​ត្រូវការប្រទេស​ដែល​មាន​អំណាច​ ប្រទេស​ដទៃទៀត​នៅ​ទូទាំង​សាកលលោក​ ដែល​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​ការពារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ»។ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ចង់ឲ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​គាំទ្រ​គ្រឹះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​ តាមស្មារតី​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ​ឆ្នាំ​ ១៩៩១ ដែល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​គឺជា​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​មួួយ​ ក្នុង​ចំណោម​ ១៩ ​ប្រទេស​ ដោយសារ​ការគោរព​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅកម្ពុជា​ បាន​ធ្លាក់​ចុះ​យ៉ាង​ខ្លាំង ​ក្នុងរយៈពេល​ជាង ​៣ ឆ្នាំនេះ។​ លោកស្រី មូរ សុខហួរ​ បាន​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​មាន​ជំហរ​ច្បាស់​លាស់ ​ដូច​ជាសហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដែ រ​នៅ​ក្នុងការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ការពារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ។ ការពារសិទ្ធិ​មនុស្ស​និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ហ្នឹង​ឯង ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​យុត្តិធម៌»។   លោក អេង ឆៃអ៊ាង ​អនុប្រធាន​មួយរូបទៀត​នៃ​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​ កំពុងរស់នៅនីរទេស​ខ្លួន​ ជា​ជនភៀសខ្លួន​នយោបាយ​នៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក​ តាំងតែ​ពី​តុលាការ​រំលាយគណបក្ស​របស់​លោក ​ក្នុង​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​ ២០១៧។ លោក​មាន​ឱកាសសង្កេត​ដំណើរការបោះឆ្នោត​ និងប្រជាធិបតេយ្យ​អាមេរិកាំង​ដោយ​ផ្ទាល់​ ហើយ​បានបញ្ជាក់​ថា​ ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ ២០២០ នេះ ទោះបីជាគេ​មើល​ឃើញ​ថា ​វា​មាន​ «ភាពរញ៉េរញ៉ៃ​» និង​មាន «ភាព​សាំញ៉ាំ» ​ប៉ុន្តែ​វា​ឆ្លុះបញ្ចាំង​នូវ​ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ​ដ៏ល្អ ហើយ​ជា​គំរូ​ដល់​បណ្តា​ប្រទេស​ប្រជាធិបតេយ្យ​នានា។ លោក ​អេង ឆៃអ៊ាង ​បន្ថែម​ថា៖ «ការបោះឆ្នោត​នៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក​នៅឆ្នាំ​ ២០២០​ នេះ​ វាហាក់ដូច​ជាមានភាព​រញ៉េរញ៉ៃ​បន្តិច​មែន​ ប៉ុន្តែវាឆ្លុះបញ្ចាំងនូវការប្រកួតប្រជែង​ដោយ​ត្រឹមត្រូវ​ដោយ​ស្មើភាព​ ហើយ​ក៏ឆ្លុះបញ្ចាំង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា​ គណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោត​នៅសហរដ្ឋ​អាមេរិក​នេះ ​គឺ​គេ​ធ្វើការដោយ​សុក្រិតភាព​និងសុចរិតភាព​។ សុក្រិតភាព​គឺ ខ្ញុំ​ឃើញ​រដ្ឋ​ដែលមានការប្រជែងគ្នាខ្លាំង​ ដោយសន្លឹកឆ្នោត​ដែលមានភាព​លម្អៀង ​០,០១​ ឬ ០,០២​ ភាគរយ​ គឺការរាប់​សន្លឹកឆ្នោត ការផ្ទៀង​សន្លឹកឆ្នោត គឺប្រយ័ត្ន​ប្រយែង​ណាស់ ផ្ទុយពីការបោះឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​។ នៅប្រទេស​កម្ពុជា ​គឺ​ឆិនឆៃ​អ្នកដែល​គេចង់តវ៉ា​គឺ បិទសិទ្ធិរបស់គេ»។ គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ត្រូវបានគេ​ព្យាករណ៍​ថា ​នឹងបន្តគ្រប់គ្រងសភាតំណាងរាស្ត្រ​ដោយ​ឈ្នះ​បាន​អាសនៈ​ចំនួន​ ២១៨ ​និង​គណបក្ស​សាធារណរដ្ឋ​ទទួល​បាន ​២០៨​ នៃ​សភា​ ដែល​មាន​អាសនៈ​សរុប ​៤៣៥។ អាសនៈ​ចំនួន ​៩ ទៀត​ មិនទាន់​សម្រេច​អ្នកឈ្នះចាញ់​ ដោយសារ​លទ្ធផល​ប្រកៀក​ប្រកិត​គ្នា។​ នេះបើ​តាម​គេហទំព័រ Realclearpolitics.com។ រីឯ​នៅ​ព្រឹទ្ធសភា​ ​គណបក្ស​សាធារណរដ្ឋ​ទទួល​បាន ​៥០ អាសនៈ ​និង​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​ទទួល​បាន​ ៤៨ អាសនៈ​ ប៉ុន្តែ​មិន​ទាន់​ដឹងថា​ គណបក្ស​ណា​គ្រប់គ្រង​នៅឡើយ ​ដោយសារ​ត្រូវ​រង់ចាំ​លទ្ធផល​ការប្រកួត​ជុំទី ២​ នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​ចរចា​ នៅដើម​ខែមករា​សិន សម្រាប់​អាសនៈ​ចំនួន​ ២​ ដែល​នៅសេសសល់ ​ដោយសារ​ការប្រកួត​ជុំទី ១ ​គ្មាន​បេក្ខជន​ណា​ទទួល​បាន ​៥០​ ភាគរយ​ ដើម្បី​សម្រេច​អ្នកឈ្នះ​តាមច្បាប់​កំណត់​ក្នុងរដ្ឋ។ លោក អេង ឆៃអ៊ាង ​បាន​សរសើរ​ដល់​នីតិវិធី​បោះឆ្នោត​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​តុល្យភាព​អំណាច​និង​ការប្រគល់​សិទ្ធិ​ដល់​អ្នកចង់​ប្រកួត​ប្រជែង​នយោបាយ។ ​«ចំណុច​មួយទៀត​ដែល​ខ្ញុំសង្កេត​ឃើញ​ថា ​គ្រឹះ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​រឹងប៉ឹង​ហ្នឹង​ គឺ​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ​ដែល​ចង់​ប្រកួតប្រជែង​យក​ការគាំទ្រ​ពី​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ហ្នឹង​ មិនចាំបាច់​ទៅសុំតំណែង​ពីមេបក្ស​ ទៅ​សុំ​ការអនុញ្ញាត​ពី​មេបក្ស​ទេ ​គឺ​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ ​គាត់​មាន​សេរីភាព ​គឺ​គាត់​ចង់​ទៅ​ឈរ​ប្រកួតជាមួយ​បក្ស​ណា ​គឺគាត់​គ្រាន់តែដាក់ពាក្យទៅ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​អាមេរិកាំង​ជាអ្នកសម្រេច​ ហើយបើកាលណាយើង​ប្រកួត​ផ្ទៃក្នុង​មាន​ពលរដ្ឋ​ជាអ្នកសម្រេច​ហើយ​ យើង​ប្រកួតជុំទីពីរ ​គឺ​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​បោះឆ្នោត​ប្រកួត​រវាង​គណបក្ស​និង​គណបក្ស​។ នេះ​ហើយ​ជាគ្រឹះ​នៃ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដ៏រឹងមាំ​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​នេះ»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ស្ថិតនៅ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​មិនទាន់​អបអរសាទរ​នៅឡើយ​ទេ​ គឺ​ដូច​គ្នា​នឹង​ប្រទេស​ចិន​និង​ប្រទេស​រុស្ស៊ីដែរ។ លទ្ធផល​បឋម​បង្ហាញ​ថា ​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ​ ២០២០​ នេះ​មាន​ពលរដ្ឋ​ចេញមកបោះឆ្នោត​ជិត​ ១៦០​ លាន​នាក់​ ដែល​ត្រូវជា​ជាង​ ៦៦ ភាគរយ​នៃ​ពលរដ្ឋ​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ទាំងអស់។ ការបោះឆ្នោត​ដែល​មាន​អ្នកចេញ​មក​បោះឆ្នោត​ច្រើន​ចុងក្រោយ​ គឺ​នៅឆ្នាំ​ ១៩០០ ​ដែលមានអ្នកបោះឆ្នោត​ជាង​ ៧៣,៧​ ភាគរយ។ នេះ​បើ​តាមទិន្នន័យ​ចងក្រង​ដោយ​គេហទំព័រ​ United States Elections Project៕

from កម្ពុជា - Voice of America | VOA
via_IFTTT